मधेशमा भरदुतियासँगै गाउँगाउँमा हुर्राहुरी

नवसंग्राम दैनिक । रेडियो सौगात लहान, २० कात्तिक । मधेशमा दीपावलीसँगै ‘भरदुतिया’ पर्व मनाउँने चलन छ । भाईबहिनीको स्नेह प्रेम प्रतिक पर्व तिहारको अन्तिम दिन भरदुतिया (भातृद्वितीया) मनाईन्छ । यसलाई पहाडमा भाईटिकाको रुपमा मनाइन्छ । सोहीक्रममा दोस्रो दिन हुराहुरी मनाउँने चलन रहेको छ । तेस्रो दिन भरदुतिया उल्लासपूर्वक मनाइदैछ । यस पर्वलाई भाइदुज, भरदुतिया, भातृद्वितीया, भाइटीकाका नामले मनाइदै आइएको छ । दिदीबहिनीले दाजुभाइको गलामा मखमली माला र निधारमा रातो टीका लगाइदिएपछि दाजुभाइले दिदीबहिनीलाई नगद, कपडा लगायतका उपहार प्रदान गर्ने परम्परा छ । यस दिन दाजुभाइ दिदीबहिनीको घरमा भार (मिठो पकवानसहितका सनेस) लिएर पुग्ने चलन छ । भरदुतियाका लागि दाजुभाईहरु टाढा रहेकी दिदी वहिनीहरुको घर सम्म पुग्ने गर्दछ । भरदुतीयामा दिदीबहिनीले घरआँगन लिपेर चोख्याउँछीन् । आँगनमा पिर्का राखेर त्यसमाथि अरिपन (माटो घोलेर बनाइने मैथिली चित्र) बनाएर सिन्दूरको थोपा लगाइन्छ । त्यसपछि दाजुभाइको अञ्जुलीमा पानको पात, सुपारी, फलफूल राखिदिन्छन् । अनि पानी चुहाउँदै परिक्रमा गर्छन् जसलाई न्यौत (निमन्त्रण दिनु) भनिन्छ । दिदीबहिनीले दाजुभाइको निधारमा सप्तरंगी टीका र माला लगाइ दिएर दीर्घायुको कामना गर्छन् । दाजुभाइले पनि दिदीबहिनीलाई गच्छे अनुसार रुपैयाँ, गरगहना, लुगा सनेस (उपहार) दिने चलन छ । शुक्रबार सिरहा ग्रामिण क्षेत्रमा हुराहुरी पर्व मनाइँएको छ । गौ संरक्षण गर्ने उद्देश्यले मनाइने हुराहुरीमा पशुद्वारा पशुपशुलाई नै हत्या गराइने चलन रहेको लहान १ का रामगणेश दासले बताए । गाउँको नजिकैको खेल मैदान वा चौरमा मनाइने हुराहुरीमा गाई, भैँसीले लखेटी लखेटी सुगरलाई मार्ने गर्छन् । गाई वा भैँसीले सुगर मारेपछि सुगरलाई मोक्ष प्राप्त हुने जनविश्वास रहेको छ ।